ประวัติศาสตร์การศึกษาไทยในสมัยโบราณ
ประวัติศาสตร์การศึกษาไทยในอดีต แบ่งออกเป็นหลายยุคหลายสมัย โดยมีอาณาจักรต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงและเกี่ยวข้องกันในอดีต เช่น
อาณาจักรล้านนา ปัจจุบันคือจังหวัดในแถบภาคเหนือของประเทศไทย
อาณาจักรล้านนา เป็นอาณาจักรที่ก่อตั้งขึ้นในสมัยพญาเม็งราย โดยมีราชธานีใหม่ซึ่งเป็นศูนย์กลางการปกครอง คือ เชียงใหม่ ซึ่งอาณาจักรล้านนาในอดีตมีอาณาเขตครอบคลุมภาคเหนือของไทย พม่า และจีนบางส่วน การศึกษาในยุคของอาณาจักรล้านนา ได้รับอิทธิพลจากศาสนา เช่น ศาสนาพราหมณ์ และพุทธ ภาษาเขียนได้รับอิทธิพลจากพุทธศาสนา อักขระต่าง ๆ อักษรธรรม พัฒนาเป็นภาษาเขียนของตนโดยมีจุดกำเนิดมาจากอักษรฝักขามสู่อักษรธรรมหรืออักษรล้านนา เรียกตามภาษาปากชาวบ้านว่า “ตั๋วเมือง” ซึ่งได้รับอิทธิจากศาสนาพุทธนิกายลังกาวงศ์ อาณาจักรล้านนาจึงมีภาษาเขียนเป็นของตน อักษรที่ใช้บันทึกยังมีความใกล้เคียงและคล้ายคลึงกับอักษรต่าง ๆ ในแถบภูมิภาคเดียวกัน เช่น อักษรไทยน้อย อักษรไทย อักษรพม่า อักษรมอญ อักษรไทลื้อ ด้านการศึกษาวัดเป็นศูนย์กลางของการศึกษาด้านความรู้ในการเขียน การอ่าน รวมไปถึงวิชาทางการแพทย์ สมุนไพร เวทมนต์คาถา สำหรับชาวบ้านทั่วไปการศึกษาจะมุ่งเน้นด้านอาชีพ งานฝีมือ ซึ่งอาณาจักรล้านนาถือได้ว่ามีชื่อเสียงในด้านช่างฝีมือต่าง ๆ มาก เนื่องจากในสมัยพญาเม็งราย ได้ไพร่พลจากเมืองต่าง ๆ ที่อยู่ในการปกครองจำนวนมาก จึงมีช่างฝีมือมาก เช่น ช่างเคี่ยน ช่างไม้ ช่างเงิน ช่างทอง ช่างทำเครื่องเขิน งานหัตถกรรมจักสาน ช่างท้อผ้า ช่างเหล็ก อาณาจักรล้านนาจึงเต็มไปด้วยศิลปะและวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะและมีความรุ่งเรืองมากในสมัยนั้น
อาณาจักรสุโขทัย ปัจจุบันคือจังหวัดในแถบภาคเหนือต้นล่างไปถึงภาคกลางบางส่วน
อาณาจักรสุโขทัย เป็นอาณาจักรที่มีความสำคัญของไทย โดยมีกษัตริย์ผู้ทรงปรีชาสามารถ คือ พ่อขุนรามคำแหงมหาราช สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์พระร่วง เป็นผู้ประดิษฐ์อักษรไทยขึ้นในครั้งแรก เรียกว่า ลายสือไทย โดยมีแม่แบบจากอักษรอินเดียฝ่ายใต้ อักษรมอญและอักษรขอม
อาณาจักรสุโขทัย มีรูปแบบการศึกษาโดยมีวังและวัดเป็นศูนย์กลาง ในด้านการศึกษา สำนักราชบัณฑิตจัดการศึกษาสำหรับลูกหลานเชื้อพระวงศ์และขุนนาง สำหรับวัดมีการจัดการศึกษาด้านการอ่านการเขียนและวิชาต่าง ๆ ให้กับราษฎร การศึกษาในยุคสมัยสุโขทัยจึงเป็นไปเพื่อการพัฒนาพลเมืองให้มีความรู้ความชำนาญในศาสตร์แขนงต่าง ๆ เช่น การต่อสู้ งานฝีมือ ศิลปวัฒนธรรม และด้านต่าง ๆ รวมไปถึงด้านจริยธรรมคุณธรรม โดยมีศาสนาเป็นเครื่องมือในการขัดเกลาพลเมืองให้ประพฤติอยู่ในกรอบ สร้างความร่มเย็นเป็นสุขให้กับบ้านเมือง สิ่งที่อาณาจักรสุโขทัยได้สร้างคุณูปการสำหรับการศึกษาไทยในปัจจุบัน คือ อักษรไทย
กรุงรัตนโกสินทร์ อาณาจักรสยาม
การพัฒนาการศึกษาในสมัยของกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ได้ส่งเสริมการศึกษาจากอดีต คือ วัดเป็นศูนย์กลางทางการศึกษาในด้านวิทยาการต่าง ๆ วัดจึงมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาคน ปลูกฝังจริยธรรมความดีงามพร้อมๆ ไปกับการถ่ายทอดความรู้วิทยาการแต่แขนง และพัฒนารูปแบบการศึกษาให้สอดคล้องต่อการเปลี่ยนแปลงสังคมโลก ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ราชการที่ 5 พระองค์ทรงเป็นผู้วางรากฐานการศึกษาแบบใหม่ให้กับประเทศไทยในทุกวันนี้
**หมายเหตุ**
เนื้อหาบางส่วนที่นำเสนออาจยังไม่สมบูรณ์ ซึ่งกำลังรอดำเนินการปรับปรุงเพิ่มเติม เนื่องจากโครงสร้างที่เนื้อที่ระบุไว้ในเว็บทีมงานเขียนบรรยายเป็นโครงสร้างระดับพื้นฐาน เพื่อเตรียมพัฒนาเนื้อหาให้สมบูรณ์ในอนาคต น้อง ๆ นักเรียนนักศึกษา และผู้สนใจทั่วไป ควรหาข้อมูลเพิ่มเติมประกอบก่อนตัดสินใจนะครับ
วันที่โพส
29/03/2558
ทีมงาน
นิวแนวดอทเน็ต